ฟองน้ำชีวภาพจากเส้นผม
แนวคิดการรีไซเคิลเส้นผมในรูปแบบ “Hair Booms & Mats” เป็นหนึ่งในตัวอย่างนวัตกรรมสิ่งแวดล้อมที่ได้รับความสนใจจากทั่วโลกในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยมีจุดเริ่มต้นจากความพยายามในการลดของเสียจากร้านตัดผมและร้านดูแลสัตว์เลี้ยง ซึ่งแต่ละวันมีเส้นผมและขนสัตว์เหลือทิ้งจำนวนมาก วัสดุเหล่านี้มีคุณสมบัติทางธรรมชาติที่น่าสนใจ โดยเฉพาะความสามารถในการดูดซับน้ำมันได้ดี เส้นผมและขนสัตว์มีโครงสร้างที่เป็นโปรตีนเคราติน ซึ่งมีคุณสมบัติ “ชอบน้ำมันแต่ไม่ชอบน้ำ” หรือที่เรียกว่า oleophilic และ hydrophobic ทำให้สามารถดึงดูดและเก็บกักน้ำมันได้ดีกว่าวัสดุสังเคราะห์บางชนิดที่ใช้กันในอุตสาหกรรม
จากคุณสมบัตินี้ จึงเกิดการพัฒนาเป็น “ฟองน้ำชีวภาพ” ในรูปของ Hair Booms และ Hair Mats โดย “Booms” คือท่อหรือถุงยาวที่ภายในบรรจุเส้นผมอัดแน่น มักใช้วางล้อมรอบบริเวณที่มีคราบน้ำมันรั่วไหล เช่น ชายฝั่งหรือผิวน้ำทะเล เพื่อป้องกันไม่ให้น้ำมันกระจายตัว ส่วน “Mats” เป็นแผ่นเส้นผมอัดแน่น ใช้วางบนผิวน้ำหรือพื้นผิวที่มีน้ำมัน เพื่อดูดซับคราบให้สะอาดขึ้น ทั้งสองแบบถูกออกแบบให้ใช้งานง่าย ย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ และสามารถนำกลับมาใช้ซ้ำหรือกำจัดอย่างปลอดภัยหลังใช้งาน
ประเทศที่มีการใช้โครงการนี้
1.โครงการในฝรั่งเศส เช่น Coiffeurs Justes รวบรวมผมจากร้านตัดผมกว่า 3,000 แห่ง ใช้ทำท่อผมช่วยดูดซับน้ำมันในทะเล
2.โครงการในประเทศไทย/แถบเอเชียก็ได้สำรวจแนวทางนี้ เช่น บทความใน Green Network Asia ระบุว่า เส้นผมถูกใช้ในระบบกรองน้ำเสีย/ท่อระบายน้ำในเมือง
สรุปบทความ
โครงการ Hair Booms & Mats จึงเป็นตัวอย่างที่ดีของ “นวัตกรรมจากธรรมชาติ” ที่ผสมผสานแนวคิดรีไซเคิลและการดูแลโลกเข้าไว้ด้วยกัน เส้นผมที่เคยเป็นเพียงของเสียจากร้านเสริมสวย ถูกเปลี่ยนให้กลายเป็นเครื่องมือช่วยโลกใบนี้ให้สะอาดขึ้นอีกนิดหนึ่ง และสะท้อนให้เห็นว่า การแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมอาจเริ่มต้นได้จากสิ่งเล็ก ๆ ที่เรามองข้ามในชีวิตประจำวัน.